Kako objašnjava, veliki broj različitih standarda i konkretnih mehanizama manjinske zaštite u mnogim zemljama regiona ne postoji, a iste se već duži niz godina unazad primenjuju u Republici Srbiji.
Mitrovićeva je na pitanje koliko je poželjno biti Makedonac u Srbiji, istakla da kao Makedonci u Srbiji imaju i koriste sva ona prava koja im država Srbija omogućava, te nemaju razloge da se osećaju nepoželjnim ili ugroženim kao što je slučaj, kako naglašava, u nekim zemljama Evropske unije, poput Bugarske ili Grčke.
“Makedonci u Srbiji su organizovani kako kroz Nacionalni savet makedonske nacionalne manjine, koji ove godine obeležava 20 godina od osnivanja, tako i kroz udruženja koja se bave zaštitom i afirmacijom makedonske kulture i tradicije na ovim prostorima, a ima ih više od 20, od Subotice do Vranja”, objašnjava Mitrovićeva i dodaje da je osnovana i novinsko-izdavačka ustanova Makedonski informativni i izdavački centar, koji izdaje mesečne časopise na makedonskom jeziku “Makedonska videlina”, “Ѕunica” za decu, “Makedon” za omladinu i tromesečni časopis sa književnost, umetnost i kulturu “Videlo”.
Takođe, naglašava da postoje i redakcije na makedonskom jeziku na Radio-televiziji Vojvodine i Radio-televiziji Pančevo, koje realizuju nedeljne polučasovne televizijske i radio emisije.
“Tu su i elektronski mediji – portal i radio stanica Mak-info”, kaže Mitrovićeva.
Uz to, potencira da je makedonski jezik u službenoj upotrebi na teritoriji opštine Plandište, kao i u naseljenim mestima Jabuka i Kačarevo u Pančevu, a da izborni predmet Makedonski jezik sa elementima nacionalne kulture trenutno izučava oko 300 učenika u 10 osnovnih škola u Srbiji i to u Novom Sadu, Vršcu, Gudurici, Plandištu, Hajdučici, Jabuci, Kačarevu, Leskovcu i Bogojevcima.
Kako je kazala, fokus makedonske zajednice u Srbiji je već nekoliko godina unazad na oblasti obrazovanja, pripremi i ažuriranju nastavnih planova i programa, udžbenika i pomoćnih nastavnih sredstava za izborni predmet Makedonski jezik sa elementima nacionalne kulture, na povećanju broja učenika i unapređenju rada nastavnika, a ove godine i na obeležavanju 20 godina od osnivanja Saveta.
Povodom obeležavanja tog jubileja, podseća ona, biće objavljena monografija o radu Saveta u prethodnih 20 godina, kao i dokumentarni film sa posebnim osvrtom na rad nedavno preminulog predsednika Nacionalnog saveta Borčeta Veličkovskog, čiji je angažman ostavio neizbrisiv trag u čitavoj zajednici.
Na pitanje koje takođe može biti usko povezano sa pravima nacionalnih zajednica, odnosno da li nacionalizam jača u Srbiji, kao i svuda u Evropi, Mitrovićeva kaže da je primetno jačanje nacionalizma i desničarskih organizacija svuda u zemljama na postjugoslovenskom prostoru, pa i u Srbiji.
“Ono što ga bar formalno i povremeno utišava je evropski uslov, pomirenje u regionu, ali svedoci smo da jača i u Francuskoj, Britaniji ili Sjedinjenim Državama. EU je sa druge strane skeptična prema proširenju, iako je na primer naša matična država pokrenula i sprovela dalekosežne reforme da bi ispunila te standarde. Nacionalizam može biti atraktivan slogan za emocije i mehanizam za ispuštanje besa i frustracije, ali ne pruža nikakva rešenja za bilo koji praktičan problem u svakodnevnom životu”, objašnjiva predstavnica makedonske zajednice u Srbiji.
Uz to konstatuje da nacionalne manjine u Srbiji, pored prava koja su Ustavom zagarantovana svim građanima, imaju i dodatna prava koja im omogućavaju da odlučuju o pojedinim pitanjima u vezi sa njihovom kulturom, obrazovanjem, informisanjem i službenom upotrebom jezika i pisma, kroz Nacionalne savete nacionalnih manjina.
Prvi nacionalni saveti su osnovani 2002. godine i u tom periodu je osnovano 13 nacionalnih saveta. Svaki naredni izborni ciklus je donosio jedan novi broj nacionalnih saveta, što samo govori da je svest i zainteresovanost pripadnika manjinskih zajednica na teritoriji Republike Srbije rasla, da su se oni pravovremeno informisali da mogu da se organizuju i kroz ovu vrstu organizacija, tako da danas imamo 24 nacionalna saveta, kao i nadležno Ministarstvo za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog.
Nije zanemarljivo ni to što je na čelu tog Ministarstva jedan od nas, odnosno pripadnik hrvatske nacionalne manjine Tomislav Žignamov, zaključuje Mitrović za “Simptom”.
Simptom