“Video sam, interesantno je. Imamo gotovo sve različito u našim programima, planovima i idejama, o svemu drugačije razmišljamo, ali imamo jednu zajedničku opsesiju – obojica smo opsednuti Srbijom. Ja je volim, on je mrzi i nemam nikakav problem s tim”, rekao je Vučić.
Simptom/Fonet
VOA/Jovo Radulović
Po podacima Centra za demokratsku tranziciju, DPS je osvojio 29,95% tj. u apsolutnim brojevima 24.309 glasova čime su se obistinile prognoze istraživanja javnog mnjenja da će ta partija ponovo zagospodariti crnogorskim političkim tabelama.
Vukadinović ističe da iako je DPS relativni pobednik izbora, problem može biti njegov koalicioni kapacitet, ali primećuje da je ta kategorija još problematičnija kod drugih aktera, poput “Pokreta Evropa sad!” i koalicije “Za budućnost Podgorice”. Predviđa teške i ucenama podložne postizborne pregovore, a ne isključuje ni mogućnost ponovljenih podgoričkih izbora, poput već viđenog budvanskog scenarija.
KLJUČ ZA VLAST JAKOV MILATOVIĆ; UCENJIVAČKI KAPACITET URA-e IZVESTAN
Za njega je, kao uostalom i za većinu posmatrača i istraživača, ključ postizborne matematike u rukama predsednika države Jakova Milatovića i (njegove) koalicione liste “Za bolju Podgoricu”.
“Podgorički izbori su bili najneizvjesniji u Crnoj Gori gledajući i lokalne i državne izbore, a po svoj prilici čeka nas još neizvjesniji postizborni period kad se treba konstituisati vlast. Ključ rješenja je u rukama predsjednika Jakova Milatovića. Ta koalicija koju čine Pokret za Podgoricu, URA i Pokret za promjene ima šest mandata”, podseća Vukadinović, koji smatra da će se Milatović “vrlo teško dogovoriti” sa PES-om Milojka Spajića i (prosrpskom) koalicijom “Za budućnost Podgorice”.
Prema njegovom mišljenju, taj dogovor nije realno očekivati “ne zbog neke surevnjivosti ili oštrih riječi, mimoilaženja ili ostrašćenosti” nego zbog zahteva koji će od Milatovićeve koalicije biti ispostavljeni njima, konstituentima parlamentarne većine na državnom nivou – PES-u i koaliciji “Za budućnost Crne Gore” (Podgorice).
Podgorica/Facebook Account
Podsetimo, drugoplasirana i trećeplasirana na izborima u Podgorici su PES–Demokrate (21,77%) i ZBCG (20,16%), dok je na četvrtom mestu već pomenuta i u žiži interesovanja “Za bolju Podgoricu” (10,52%).
Vukadinović navodi kako očekuje ucenjivanje od te koalicije koje će s jedne strane ići prema PES-u i ZBCG, a sa druge prema DPS-u.
“Poznato je da URA ima ucjenjivački kapacitet, pa će se pokušati sa ucjenjivanjem, a to je da se sa šest odbornika diriguje gradonačelnik sa te liste bilo PES-u i ZBCG bilo pak DPS-u. Međutim, ako bi tako nešto prihvatili ti ostali subjekti, to bi bilo shvaćeno kao velika slabost i inferiornost”, rekao je analitičar, koji promatra da, međutim, cilj koalicije Jakova Milatovića i Dritana Abazovića jeste nešto drugo – izbori na državnom nivou, tj. da se ovakvo stanje preslika na državni nivo “da bi oni eventualno bili u vlasti, dirigovali svoga premijera i tome sl.”.
Ako bi, navodi on, Pokret za Podgoricu i URA pregovarali prvo sa PES-om i ZBCG, prvi i isključivi zahtev bi bio “raspisivanje vanrednih parlamentarnih izbora u što kraćem roku”.
viktoriia-kondratiuk/Unsplash
“Međutim, tada bi PES i ZBCG odgovorili istom mjerom, da se uz parlamentarne raspišu i vanredni izbori za predsjednika države. To Jakovu Milatoviću ne odgovara jer on više ni u kojoj kombinaciji ne bi mogao biti predsjednik države i ne bi bio jer ga DPS ne bi podržao. DPS bi imao, što je logično, svog kandidata, a takođe ga ne bi podržali ni PES ni ZBCG”, naglašava sagovornik portala.
Kaže da kada je reč o taktici Milatovićeve koalicije prema DPS-u u eventualnim pregovorima, stvari stoje nešto drukčije “jer DPS nema tu snagu izdejstvovati vanredne izbore u Crnoj Gori”.
“Tako da će prema DPS-u prioritetni zahtjev biti da kandidat koalicije ‘Za bolju Podgoricu’, koja ima šest mandata, Luka Rakčević, bude novi gradonačelnik Podgorice, bez obzira što npr. DPS ima više nego tri puta više mandata – 19. Sve u svemu, ako bi DPS podlegao ucjenama bio bi označen kao slab i inferioran partner”, ponavlja Vukadinović.
NISKA IZLAZNOST OPOMENA VLADAJUĆOJ KOALICIJI
Upitan kako gleda na dosta nižu stopu izlaznosti na ovim (56,34%) u odnosu na izbore u Podgorici 2022. (69,36%), koja je 13 odsto manja, sagovornik kaže da se radi o “nezadovoljstvu građana svim onim obećanjima koja su dobili od novih vlasti jer je malo toga izvršeno i ostvareno”.
“Građani ne osjećaju boljitak. Niska stopa izlaznosti najbolji je pokazatelj učinka ove vlasti koja se zasniva na samohvalama bez ikakvog pokrića.”
“IZBORNI TURIZAM” PRAKSA KOJA ĆE SE NAŽALOST NASTAVITI
Kada ukazuje na činjenicu da će tzv. izborni turizam biti i u narednom periodu nastavljen i “i te kako prisutan”, Vukadinović skreće pažnju na to da takva negativna praksa odgovara svakoj vlasti, i “svaka to radi na svoj način” te ističe “nema političke volje da problem bude riješen”.
On ništa ne očekuje ni po pitanju istrage navoda opozicionog DPS-a da je bilo 3300 ljudi koji su upisani u birački spisak Podgorice, a već glasaju u Srbiji i(li) Republici Srpskoj.
“Po meni taj problem će se javljati dugo još. Strankama koje su na vlasti i ranije bile (DPS) odgovara jedan broj takvih glasača; DPS je imao neke svoje glasače koji su dolazili iz nekih drugih zemalja: Švajcarske, Lihtenštajna, SAD. I tada su čarter-letovi odlazili do tih zemalja i dovodili ljude za vikend u Crnu Goru, one koji jesu rođeni u Crnoj Gori, ali nemaju veze sa Crnom Gorom, koji imaju državljanstva ali su davno napustili Crnu Goru. Takvi nikako ne bi trebalo da odlučuju o sudbini Crne Gore. I danas se slično dešava kada je riječ o rukopisu uglavnom bivšeg Demokratskog fronta”, navodi Vukadinović koji dodaje da će tako biti “dok registar prebivališta ne bude sređen”.
On ukazuje da se može imati dva ili više državljanstava “ali je moguće imati samo jedno prebivalište” kao i da je “nezakonito imati dva prebivališta i onda glasati na dva mjesta”.
Zaključuje da takva praksa odgovara vladajućima jer je “uvek posrijedi jedna rezerva i dodatna baza glasača iz nekih drugih zemalja”.
“Srbija je to okusila jako dobro za beogradske izbore u decembru 2023, kada su autobusi iz Republike Srpske dolazili, tako da to što radi SNS u Srbiji, tome smo svjedočili sada u Podgorici”, zaključuje Srđan Vukadinović.
Simptom/M. M.
“To bi bio i mogući uvod u nove vanredne parlamentarne izbore”, poručuje Janović u intervjuu beogradskom portalu “Simptom”, dodajući da podgorički izbori mogu da “razbistre” crnogorsku političku scenu i ukažu na potencijalno “neke nove mogućnosti i potrebe, a sve u cilju da se otkoče političko-društveni procesi u našoj državi”.
Na pitanje o očekivanjima od predstojećih lokalnih izbora kada je reč o najjačoj opozicionoj partiji – a pojedina istraživanja javnog mnjenja kažu i najjačoj, prvoplasiranoj partiji na nivou Crne Gore u narednom periodu, Janović kaže da niko ne sumnja da će DPS napraviti dobar rezultat na izborima “i da smo najjača partija na lokalu u većini opština u Crnoj Gori”, ali kao problem vidi “nedostatak koalicionog kapaciteta”.
“Sadašnja vlast, a dugogodišnja opozicija, živjela je godinama lagodno samo kritikujući DPS, bez novih ideja i bez programa. Sada, kada su došli na vlast, i dalje nemaju nove ideje, ali zato imaju taj demagoški pristup i narativ koji sada malo izmijenjen glasi: ‘Nemamo što da ponudimo građanima ali to nije važno, važno je da nećemo poslije izbora sa DPS-om’. Zato danas imate krizu vlasti u većini opština i krizu vlasti na državnom nivou. Važno je da se pronađe odgovor na taj izazov jer Crna Gora nema vremena da čeka i stoji u mjestu, zaglavljena između desničarsko-populističkih partija i njihovih lidera sa jedne strane, manje ili više ‘umivenih’ ali sa tom istom matricom razmišljanja i djelovanja, i sa druge strane partija nekadašnje vlasti, koje ne uspijevaju uspješno da izamortizuju, iskomuniciraju i, u konačnom, argumentima odbace narativ koji im se nabacuje zbog hipoteke dugogodišnje vlasti”, ističe Janović.
Foto: privatna arhiva
Upitan da prokomentariše aktuelni ekonomski trenutak države i kako gleda na najave iz Vlade da će nekoliko dana po okončanju podgoričkih izbora prosečna plata dostići 1000 evra, Janović odgovara da “kada imate različito viđenje stvarnosti od vlasti i opozicije, jedini način da riješite ko je u pravu jeste da pogledate brojke onih koji nijesu pristrasni a to je EUROSTAT”.
“Prema zvaničnoj statistici, Crna Gora je 2019. bila na 50 posto životnog standarda prosjeka EU i najjače rangirana ekonomija od država bivše Jugoslavije koje nijesu članice EU. U toj statistici nije mjerena samo kupovna moć već ukupni kvalitet života, zdravstvo, školstvo itd. Danas, pet godina kasnije, zbog pogubnih ekonomskih poteza vlasti mi smo pali za četiri i po procentna poena. Za par godina zadužili smo se oko dvije milijarde eura, koje smo uglavnom potrošili na plate i penzije. Nemamo ni jedan jedini novi infrastrukturni projekat nove vlasti iako su prošle već četiri godine. Nemamo čak ni gotove planske pretpostavke za nastavak auto-puta prema Srbiji čija je prva dionica završena. To govori o dalekosežnoj pogubnosti ekonomske politike koju sada vodi Vlada”, naglašava Janović, ukazujući na činjenicu da je crnogorska vlada “najglomaznija u svijetu sa trideset resora i nema vizije razvoja”.
Kako kaže, uloga države ne može biti samo raspodela finansija za plate i penzije “bez vizije razvoja i stvaranja nove vrijednosti”.
“Ozbiljna Vlada bi već odavno riješila divljanje cijena prehrambenih proizvoda. Ali nije jer je računica njihova jasna, više cijene znače i veće prihode državi kroz naplatu PDV-a. Od tih prihoda finansiraće se veće plate za razne ‘partijske uhljebe’. Zato im se ne isplati da se ograničava divljanje trgovinskih lanaca sa cijenama. To je ekonomija najprostije rečeno ‘presipanja iz šupljeg u prazno’. Vjerujem da su zato građani Crne Gore dobro razumjeli naše poruke i da će brzo doći do smjene vlasti”, poručuje sagovornik portala.
Pixabay
Na pitanje šta nedostaje da odnosi dveju država, Crne Gore i Srbije, budu na još višem nivou, Janović je rekao kako smatra da su odnosi dobri te da ih ne treba posmatrati samo kroz prizmu politike, već i građana dve države.
“Ali da bi bili odlični, potrebno je (govorim o Crnoj Gori jer ne želim da se na bilo koji način miješam u ono što je politika zvaničnog Beograda) da se promijeni vlast u Crnoj Gori. Da sa vlasti ode podanički i poslušnički dio političke elite. Nažalost, oni koji su sada na vlasti još uvijek ne mogu da se oslobode – dio njih zbog kompleksa inferiornosti, a dio zato što je u ranijem periodu finansiran iz Beograda. E, kada se to desi, odnosi između Crne Gore i Srbije će biti bolji kao i odnosi sa svim drugim našim komšijama u regionu a koji su u ovom trenutku potezima i djelovanjem ove vlasti na najnižem nivou od obnove nezavisnosti Crne Gore”, zaključuje Nikola Janović, nekada vaterpolo “spiritus movens”, proslavljeni vaterpolista Crne Gore, kao i jedan od najboljih igrača Državne zajednice Srbije i Crne Gore u godinama pre razdruživanja dve zemlje (2006).
Podsetimo, lokalni izbori u Podgorici i Kotoru biće održani u nedelju, 29. septembra.
Simptom/M. M.
Živković u razgovoru za beogradski portal “Simptom”, uoči veoma važnih vanrednih podgoričkih (takođe i kotorskih) izbora 29. septembra, koji nesumnjivo predstavljaju lakmus papir raspoloženja sveukupnog crnogorskog javnog mnjenja, kaže da je dosta avanturizma i voluntarizma koji su zavladali od 30. avgusta 2020. naovamo, da se politika mora vratiti u politiku te je zbog toga “važna saradnja na vrijednostima”, ili ćemo, ističe, “svaki čas izlaziti na izbore”.
Pojedini kredibilni istraživači javnog mnjenja sa kojima je portal kontaktirao predviđaju DPS-u rezultat “broj 1” kada se budu zbrajali glasovi povodom predstojećih lokalnih, ali i nekih potencijalnih (ne)zamislivih državnih izbora.
Foto printscreen Youtube
Ukoliko opozicija, predvođena upravo DPS-om, u Podgorici zabeleži dobre rezultate, očekuje se dodatno osporavanje legitimiteta vladajućoj većini (parlamentarna koalicija na državnom nivou: “Pokret Evropa sad!”, “Za budućnost Crne Gore”, Demokrate, Socijalistička narodna partija i manjinske Bošnjačka stranka i Albanski forum).
U kakvoj, po vašem mišljenju, atmosferi i ambijentu Crna Gora iščekuje još jedne izbore, lokalne u Podgorici/Kotoru, nešto kasnije ove jeseni i Budvi?
Crna Gora i njeni građani su četiri godine žrtve kabadahijskog i revanšističkog vođenja države u kojoj se ne poštuju Ustav, zakon i procedure već se zakonski akti prilagođavaju potrebama vlastodržaca. To je glavna karakteristika vlasti koja od 2020. troši vrijeme građana, koja ne posjeduje plan za razvoj države i unaprjeđenje života građana, već kao svoj jedini cilj ima da za kratko vrijeme izvuče što veću korist za sebe i svoje nalogodavce, prije svega materijalnu, ali naravno i političku. Namjerno kažem, “kratko vrijeme” jer je svima ovima na vlasti jasno “da sve ljude ne možete lagati sve vrijeme”. Oni trenutno svoju vlast baziraju na manipulacijama i obmanama, ali jasno je da je takva strategija ograničenog dometa, i da će se u istoriji učiti, a već se skupilo dosta materijala, kako je jedna kontrarevolucija dirigovana iz stranih centara, izbacila na površinu ljude koji su mislili da mogu svoju vlast graditi na varanju građana Crne Gore. A ne mogu. I zato sam uvjeren da će građani takvu vlast kazniti, a to imaju prilike već da urade na lokalnim izborima koji slijede.
Pixabay
Na sceni je nemogućnost saradnje tzv. tridesetoavgustovske većine (u PG su frakcije PES-a kamen spoticanja; u Budvi bivši DF-ovci teško funkcionišu). Kako izaći iz takvih parališućih situacija, budući da je teško zamisliva saradnja stranaka koje su činile vlast na državnom nivou do 30. avgusta 2020. sa onima koji vrše vlast posle?
Naravno da ne mogu da sarađuju pošto je taj “plijen” za koji su svi oni isključivo zainteresovani, a svodi se na fotelje, uhljebljenja, provizije, biznis kombinacije, ipak ograničen, i oko toga se glože, a građani su taoci takvog upravljanja. DPS je najjača stranka na političkoj sceni Crne Gore, i spremna je da sarađuje sa onim subjektima koji dijele naše principe evropske i građanske Crne Gore. Bez principa i vrijednosti moguće je kreirati vlast na platformi zadovoljavanja partijskih interesa. Sve to može trajati do momenta dok se ne iscrpe resursi raspoređivanja po dubini i širini javne administracije. Zbog toga je važna saradnja na vrijednostima ili ćemo svako čas izlaziti na izbore. Ta saradnja je moguća na temelju građanskih i evropskih vrijednosti, jer sve suprotno od toga nas vodi u nestabilnost i propuštanje šansi da kao društvo napredujemo.
Kakvi izazovi stoje na putu Crne Gore u narednom periodu? Crna Gora bi trebalo da je prva sledeća članica EU od kandidata za proširenje, a svakako prva sa Zapadnog Balkana. Kako vidite taj proces?
Vidimo da postoji raspoloženje da se ZB integriše u EU, i smatram da je to proces koji bi bio obostrano koristan, kako za nas i sve zemlje regiona tako i za samo EU. Ne može se ignorisati činjenica da je ZB dio Evrope i da stabilnost EU umnogome zavisi i od stabilnosti koju mi ovdje proizvodimo. Volio bih da se manje retorički a više djelima, zaista podstiču evropske vrijednosti, sistemski i planski. Zapadna demokratija je civilizacijsko dostignuće i EU nam mora pomoći da sve najbolje njihove prakse već sad primjenjujemo, a ne da trčimo evropskom stazom do cilja – članstva u EU, a zapravo na unutrašnjem planu sprovodimo najgore antievropske metode, koje su svojstvene nekim diktaturama i totalnim anarhijama, a da EU na to sve često žmuri. To je proces emancipacije koji nije jednostavan na prostoru Balkana.
Foto Pixabay
Kako vidite i komentarišete ove lošije brojke po pitanju aktuelne turističke sezone, posebno u Budvi?
To je logična posljedica ovakve političke klime. Očigledno ovim “borcima za fotelje” uopšte turizam nije prioritet, a kako će Crna Gora puniti svoj budžet, a to znači, isplaćivati penzije, dječije dodatke, plate itd., to nikoga ne interesuje… Mislim da nas čeka veoma izazovna jesen, jasno je da vlast urušava finansijski sistem da bi što duže zadržala svoje pozicije, i zato je krajnji trenutak da se to zaustavi. Lokalni izbori a posebno podgorički su strateški važni i oni treba da pošalju poruku trenutnoj vlasti da građani kao nosioci suvereniteta u našoj državi, ne dozvoljavaju da se više iko poigrava sa Crnom Gorom. Istraživanja pokazuju da sve više ljudi shvata koliko je opasno ono što nam se servira kao politika trenutne vlade. Demokratska partija socijalista je spremna da preuzme odgovornost i da ponudi najbolje ljude, ozbiljne i kompetentne, da preuzmu političku odgovornost.
Izbori u Podgorici i Kotoru održavaju se 29. septembra, dok oni u Budvi predstoje 17. novembra.
Simptom/M. M.
Kako on objašnjava aktuelno političko stanje u toj zemlji, Jakov Milatović kontroliše nekoliko odbornika u Skupštini Glavnog grada i preko njih namerava da sruši gradsku upravu na čijem je čelu funkcionerka Spajićevog “Pokreta Evropa sad!” Olivera Injac.
“Milatović polazi od činjenice da je Spajićev “Pokret Evropa sad!” na nedavnim izborima u Budvi imao veoma, veoma loš rezultat, svega dva odbornika od 33”, ističe Pavićević i dodaje da je Spajićev pokret loš rezultat imao i na izborima u Andijevici pre pola meseca.
U tom kontekstu, kako kaže, Jakov Milatović je zaključio da bi na eventualnim prevremenim izborima u Podgorici Spajićev “Pokret Evropa sad!” nastavio ovaj niz loših rezultata i to je suština inicijative da se ruši uprava u Podgorici.
“Uz to, Milatović ima dugoročni plan da u komunikaciji sa Dritanovom URA-om i sa Demokratama priprema zajedničku listu na eventualnim vanrednim parlamentarnim izborima”, kaže Pavićević i konstatuje da sve što se sada dešava u Podgorici ima veze i sa tim.
Ali, kako precizira, postoji jedna ozbiljna prepreka u ovoj Milatovićevoj ideji oko novih izbora u Podgorici – da bi srušio vlast mora da uđe u neku vrstu kolaboracije sa odbornicima Milovog DPS-a.
“E, ta činjenica donosi opasnost da građani na izborima kazne upravo Milatovića jer građani i Podgorice i Crne Gore ne žele da vide da Milov DPS ostvaruje relevantan uticaj na procese odlučivanja i moguće je da ova determinanta bude presudna za Milatovićevu odluku da se ipak ne ide na nove vanredne izbore u glavnom gradu Crne Gore”, zaključuje Pavićević u razgovoru za “Simptom”.
Simptom/M. M.
