Pre nešto više od dva meseca, Generalna skupština Ujedinjenih nacija donela je rezoluciju, koju nije podržala većina njenih država članica (84 su glasale za; ali je 68 zemalja bilo uzdržano; 19 je glasalo protiv, a 22 zemlje, uključujući Izrael , nisu bili prisutni na glasanju).
Usvojila je rezoluciju kojom se 11. jul proglašava “Međunarodnim danom razmišljanja i sećanja na genocid u Srebrenici 1995. godine”, osuđujući negiranje genocida, kao i veličanje ratnih zločinaca.
U stvari, sve žene, deca i starci, koji su činili ogromnu većinu od 25.000 izbeglica, pušteni su nepovređeni. Ovakva apsurdna odluka teško da je neobična u Ujedinjenim nacijama, gde je politika naziv igre, a određeni politički saveznici imaju automatsku većinu.
U ovim okolnostima Srbija nije imala šanse da spreči donošenje ove rezolucije. Izraelci mogu da saosećaju sa Srbijom jer je i Izrael bio žrtva očigledno politički motivisanih rezolucija i nepravednih kritika izrečenih u Generalnoj skupštini.
Najpoznatija i najnečuvenija od kojih je bila rezolucija “Cionizam je rasizam”.
Dok Srbiju može donekle utešiti činjenica da je većina članova Generalne skupštine odbila da podrži rezoluciju, jedan od aspekata koji najviše nervira jeste to što je rezoluciju predložila i susponzorisala Nemačka.
Dok je nemačka odgovornost za užasno „konačno rešenje“ koje su sproveli nacisti da potpuno unište evropsko jevrejstvo opšte poznata, malo ljudi van bivše Jugoslavije je svesno obima i okrutnosti nacističkih zločina nad Srbima tokom Drugog svetskog rata.
Nacistička brutalnost bila je vidljiva već od prvog dana invazije na Jugoslaviju u aprilu 1941. godine, kada su izvršili ubilački napad vatrogasnim bombama na Beograd, tokom kojeg je Narodna biblioteka i njena dragocena zbirka knjiga, od kojih su neke čak i iz 12. veka, svi su uništeni.
Nakon toga na područjima pod nemačkom vojnom okupacijom usledilo je podizanje zloglasnih nacističkih koncentracionih logora, poput Banjice u Beogradu i ozloglašenog Crvenog krsta u Nišu, gde je ubijeno oko četrnaest hiljada nevinih, uglavnom Srba.
Crni oktobar svuda
Ovo je praćeno masovnim represalijama nad srpskim civilnim stanovništvom, koje su bile daleko drastičnije od mera preduzetih u drugim okupiranim zemljama (100 civila, u nekim slučajevima i dece, pogubljeno zbog smrti nemačkog vojnika, a 50 za ranjenog).
Najozloglašeniji pokolj nevinih dogodio se u Kragujevcu u prikladno nazvanom „Crnom oktobru“ 1941. godine. Značajan broj Folksdojčera (etnički Nemci), stanovnika Jugoslavije, delovao je kao peta kolona tokom godina koje su prethodile ratu, a zatim su se pridružile nacističkim osvajačima, mnogi su se dobrovoljno prijavili da se pridruže S.S. 7. dobrovoljačkoj brdskoj diviziji Princ Eugen.
Na aneksiranim područjima Jugoslavije, saveznici Nemaca počinili su stravične zločine nad srpskim civilima uz punu dozvolu i podršku nacista.
Najgori počinioci u tom pogledu bile su hrvatske ustaše, koje su pokrenule genocidnu kampanju nad Srbima, tokom koje su masovno klani u seoskim sredinama i u koncentracionim logorima koje su izgradili širom Nezavisne Države Hrvatske (NDH), koje su Nemci stvorili nakon okupacije Jugoslavije.
Srbi, Jevreji, Romi i Hrvati antifašisti bili su mučeni na najstrašnije načine, a na kraju i ubijani u Jasenovcu, logoru koji je postao simbol ustaške svireposti i izopačenosti.
“Nacistička Nemačka je imala potpunu odgovornost”
Čak je i Edmund Glaise fon Horstenau, nemački vojni izaslanik u Zagrebu, oštro kritikovao strašna ustaška zverstva, upozoravajući da će ona izazvati ustanak lokalnog srpskog stanovništva. Nacistička Nemačka je i za njih imala potpunu odgovornost.
Ona ne samo da je stvorila preduslove već je i osmislila NDH. Nacistička Nemačka nikada nije pokušala da obuzda kampanje ustaškog genocida koje je pokrenuo diktator NDH Ante Pavelić.
Naprotiv, Hitler mu je rekao da ako NDH želi da bude stabilna, netolerantna nacionalistička politika mora da se vodi 50 godina, jer prevelika tolerancija može samo stvarati probleme.
Šef spoljnopolitičkog odbora nemačkog Bundestaga Mihael Rot, pozivajući se na negativne reakcije Beograda na donošenje rezolucije o Srebrenici, nazvao ih je „sramnim i razočaravajućim“.
On je dodao da sugerisanje da se kao odgovor donese slična rezolucija o Jasenovcu izgleda kao pokušaj da se skrene pažnja. „Poenta nije u tome da neki upiru prstom u druge.”
Uprkos razumevanju onoga što je Rot hteo da kaže, nedostatak elementarnog izraza žaljenja i kajanja je neprihvatljiv. Ne radi se svakako o izostanku odavanja počasti žrtvama kao takvim, već o odsustvu posebnog razmatranja njihove sudbine, što bi trebalo da bude od Nemačke, koja je imala punu odgovornost i za Jasenovac.
Do danas, međutim, na Balkanu nema osećaja da je Nemačka ikada izrazila kajanje ili žaljenje za zločine počinjene nad Srbima.
Umesto toga, iz političkih razloga, prečesto je stajala na strani onih koji su delovali na štetu Srbije. Nemačka je među najznačajnijim investitorima i spoljnotrgovinskim partnerima Srbije.
To je svakako jedna od centralnih zemalja Evropske unije, toliko važna i za Srbiju. Upravo zbog toga, bilo bi prirodno očekivati izraz istorijske odgovornosti prema srpskom narodu i pijeteta prema njegovim žrtvama.
Alo.rs/B92